Pewex – Luksus w PRL-u

Pewex to skrót od Przedsiębiorstwa Eksportu Wewnętrznego, które było państwowym przedsiębiorstwem w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (PRL).

Pewex zajmował się handlem towarami luksusowymi i ekskluzywnymi, które były trudno dostępne dla przeciętnego obywatela PRL ze względu na braki towarów na rynku oraz ograniczenia wynikające z gospodarki planowanej.

W sklepach Pewex pachniało luksusem, a każda wizyta dostarczała dreszczyku emocji, zwłaszcza że kupione tam produkty były przeznaczone na specjalne okazje.

Oto kilka faktów na temat Pewexu:

1. Co to był Pewex?
   • Pewex był przedsiębiorstwem państwowym, prowadzącym sieć sklepów i kiosków walutowych.
   • Powstał w 1972 roku i był jednym z nielicznych dostawców rzeczy z Zachodu.
   • W sklepach Pewex można było kupić nie tylko towary luksusowe, ale także takie, które w gospodarce PRL-owskiego niedoboru uchodziły za luksus, np. błyszczyk do ust czy jeansy Lewisa.
   • Produkty były sprzedawane w systemie “duty free”, co oznaczało, że nie było na nie nałożone cło, dzięki czemu były tańsze niż za granicą.
   • Pewex liczył sobie trochę ponad 800 sklepów w całej Polsce.
2. Dlaczego istniały Pewexy?
   • Głównym celem Pewexu było dążenie władzy do wydostania walut od obywateli.
   • Skupowano dolary z tzw. drugiego obiegu, czyli od osób pracujących za granicą lub od krewnych przysyłających dewizy.
   • Polacy, którzy mieli dewizy, mogli je zdeponować w banku PKO na kontach walutowych i później płacić nimi za zakupy w Pewexie. Ale im wypłacano tzw. Bony Towarowe.

Bon Towarowy PeKaO

Stosowany w okresie PRL środek płatniczy będący substytutem walut wymienialnych ważnym wyłącznie w wydzielonej sieci placówek handlowych (tzw. sprzedaży towarów eksportu wewnętrznego). – Wikipedia

Nieodzowny pod Pewexem – Cinkciarz

Cinkciarz (przez zniekształcenie angielskiego change money, wymawianego przez cinkciarzy „cincz many” lub „cieńć many”) – potoczne określenie osoby, która w okresie istnienia Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej prowadziła nielegalny obrót walutami, to znaczy skupowała i sprzedawała dolary amerykańskie, a także inne waluty wymienialne i bony dolarowe PeKaO. Słowo pojawiło się pod koniec lat 50. XX wieku, początkowo także w formie cinksiarz lub cynkciarz, wcześniej osoby takie bywały określane jako czarnogiełdziarz, waluciarz lub konik. – Wikipedia