Najważniejsze kobiety w świecie technologii.
Kobiety odgrywają kluczową rolę w rozwoju nowoczesnych technologii, wnosząc innowacyjne pomysły i przełamując bariery w branży zdominowanej przez mężczyzn.
Tutaj mamy suche fakty historyczne. Jeśli ktoś ma ochotę więcej o tych Paniach poczytać, dodałem odnośniki do Wikipedii.
Oto kilka wybitnych kobiet, które miały znaczący wpływ na rozwój technologii:
Ada Lovelace
Augusta Ada King, hrabina Lovelace (ur. 10 grudnia 1815, zm. 27 listopada 1852) była brytyjską matematyczką i poetką. Jest przede wszystkim znana ze swojej pracy nad mechanicznym komputerem Charlesa Babbage’a, zwanym maszyną analityczną.
Najważniejszym jej wkładem była współpraca z Babbage’em, podczas której napisała obszerne notatki na temat maszyny analitycznej. Wśród tych notatek znajdował się algorytm, uważany za pierwszy napisany z zamiarem wykonania na maszynie.
Mimo pewnych kontrowersji co do autorstwa, Lovelace jest często uważana za pierwszą programistkę.
Jej życie było pełne fascynujących związków: była jedynym legalnym dzieckiem poety Lorda Byrona i Annabelli Milbanke.
Mimo starań matki, aby odwieść ją od poezji (którą uważała za przyczynę obłędu Byrona), Ada pozostała zafascynowana nauką i matematyką.
Jej talent przyczynił się do współpracy i przyjaźni z brytyjskim matematykiem Charlesem Babbage’em, znanym również jako “ojciec komputerów”.
Ada Lovelace jest zapamiętana jako pionierka w dziedzinie programowania i informatyki.
Więcej o niej na Wikipedii.
Grace Murray Hopper (1906–1992)
Była amerykańską pionierką informatyki. Oto kilka kluczowych faktów z jej życia i osiągnięć:
- Wykształcenie i Kariera Wojskowa:
- Ukończyła matematykę na Uniwersytecie Yale, gdzie zdobyła zarówno tytuł magistra, jak i stopień doktora matematyki – jako pierwsza kobieta w historii tej uczelni.
- W 1943 dołączyła do korpusu rezerwy Marynarki Wojennej Stanów Zjednoczonych i pracowała przy Biurze Projektu Wyliczeń Nawigacyjnych działającym przy Uniwersytecie Harvarda.
- Współpracowała przy opracowaniu translatorów i pierwszych języków programowania, w tym języka COBOL.
- Innowacje i Osiągnięcia:
- W 1952 roku stworzyła pierwszy kompilator (system A-0) dla komputera UNIVAC I.
- Była jedną z programistek maszyny Harvard Mark I.
- Spopularyzowała termin “bug” w kontekście informatycznym, choć nie była jego twórcą. Wprowadziła go, kiedy ćma dostała się do wnętrza komputera Mark II, co spowodowało awarię.
- Dziedzictwo:
- Grace Hopper jest uważana za jedną z najważniejszych postaci w historii informatyki.
- Jej wkład w rozwój komputerów, programowania i języków programowania jest nieoceniony.
Dzięki jej pracom i zaangażowaniu mamy dzisiaj zaawansowane technologie informatyczne, których nie sposób przecenić.
Więcej o niej na Wikipedii.
Hedy Lamarr (1914–2000)
Hedy Lamarr, właściwie Hedwig Kiesler, urodzona 9 listopada 1914 roku w Wiedniu, była austriacko-amerykańską aktorką, wynalazczynią i producentką filmową.
Kilka kluczowych faktów z jej życia i osiągnięć:
- Kariera Aktorska:
- Lamarr zyskała sławę jako aktorka filmowa w latach 30. i 40. XX wieku. Była często obsadzana w rolach uwodzicielskich femme fatale.
- Jej najbardziej kontrowersyjnym filmem był “Ekstaza” z 1933 roku, w którym wystąpiła nago. Film wywołał skandal i był cenzurowany w wielu krajach.
- Dokonania:
- W czasie II wojny światowej Lamarr zaangażowała się w pomoc aliantom. Razem z kompozytorem George’em Antheilem opracowała system szyfrowania częstotliwości dla torped, który miał uniknąć zakłóceń przez wroga.
- Choć ich wynalazek nie został wówczas wykorzystany, obecnie jest uznawany za prekursora technologii spread spectrum i frequency hopping. Te koncepcje stanowiły podstawę dla późniejszych systemów komunikacji bezprzewodowej, w tym Bluetooth i Wi-Fi.
- Dziedzictwo:
- Hedy Lamarr jest przykładem na to, że piękno może iść w parze z inteligencją i innowacyjnością.
- Jej wkład w rozwój technologii komunikacyjnych jest nieoceniony, choć przez wiele lat pozostawał niedoceniony. Dziś jest pamiętana zarówno jako ikona kina, jak i jako inspirująca naukowczyni.
Jej życie to fascynująca opowieść o połączeniu urody, talentu aktorskiego i naukowej pasji.
Więcej o niej na Wikipedii.
Betty Holberton (1917–2001)
Betty Holberton, właśc. Frances Elizabeth Holberton, była amerykańską matematyczką i jedną z sześciu programistek komputera ENIAC, pierwszego ogólnego komputera cyfrowego.
Wspólnie z Jean Bartik, Ruth Teitelbaum, Kathleen Antonelli, Marlyn Meltzer i Frances Spence, Holberton przyczyniła się do programowania ENIAC, który obliczał trajektorie balistyczne dla Armii Stanów Zjednoczonych podczas II wojny światowej.
Jej wkład w informatykę jest nieoceniony, a także wynalazła punkty przerwania w procesie debugowania komputerowego.
Ponadto, Betty Holberton jest rozpoznawana międzynarodowo za swoje wkłady w rozwój języka programowania COBOL.
Więcej o niej na Wikipedii.
Karen Spärck Jones (1935–2007)
Karen Ida Boalth Spärck Jones była samoukiem programistką i pionierką brytyjskiej informatyki. To właśnie ona stworzyła koncepcję częstości odwrotnej dokumentów (IDF), technologii, która leży u podstaw większości współczesnych wyszukiwarek internetowych.
Spärck Jones była również gorącą orędowniczką kobiet w dziedzinie informatyki, a jej hasło brzmiało: “Informatyka jest zbyt ważna, by pozostawić ją mężczyznom”.
W 2019 roku “The New York Times” opublikował jej pośmiertny nekrolog w serii “Overlooked”, określając ją jako “pionierkę informatyki, która łączyła statystykę i lingwistykę oraz była orędowniczką kobiet w tej dziedzinie”.
W uznaniu jej osiągnięć w dziedzinach przetwarzania informacji (IR) i przetwarzania języka naturalnego (NLP), od 2008 roku przyznawana jest Nagroda im. Karen Spärck Jones dla badaczy, którzy osiągnęli wybitne wyniki w jednym lub obu tych obszarach.
Więcej o niej na Wikipedii (angielski).
Frances Elizabeth Allen (1932–2020)
Frances Elizabeth Allen była amerykańskim naukowcem informatyki i pionierką w dziedzinie optymalizacji kompilatorów.
- Wczesne lata i edukacja:
- Urodziła się na farmie w Peru, amerykańskiej miejscowości w stanie Nowy Jork, jako najstarsze z sześciorga dzieci.
- Ukończyła The New York State College for Teachers (obecnie część University at Albany, SUNY) z tytułem licencjata w matematyce w 1954 roku.
- Następnie zdobyła tytuł magistra matematyki na University of Michigan w 1957 roku.
- Kariera i badania:
- W 1957 roku dołączyła do IBM Research jako programistka, gdzie nauczała nowych pracowników podstaw Fortranu.
- Pracowała nad projektem Harvest dla National Security Agency, a także nad językiem programowania Alpha.
- Współpracowała z Johnem Cocke nad serią przełomowych prac dotyczących optymalizacji kompilatorów, co pomogło zwiększyć wydajność kodu maszynowego tłumaczonego z języków wysokiego poziomu.
- W latach 1980–1995 kierowała pracami IBM nad obliczeniami równoległymi i współtworzyła oprogramowanie dla projektu IBM Blue Gene.
- Osiągnięcia:
- Była pierwszą kobietą, która otrzymała tytuł IBM Fellow jako pierwsza kobieta w historii firmy.
- W 2006 roku zdobyła Nagrodę Turinga (określaną niekiedy mianem „informatycznego Nobla”), stając się pierwszą kobietą uhonorowaną tym prestiżowym wyróżnieniem.
- Jej wkład obejmuje prace nad kompilatorami, optymalizacją programów i równoległością.
Frances Allen pozostawiła trwały ślad w dziedzinie informatyki i jest doceniana za swoje osiągnięcia w optymalizacji kompilatorów oraz za przełomowe badania w tej dziedzinie.
Więcej o niej na Wikipedii.
Barbara Liskov (1939–)
Barbara Liskov to amerykańska informatyczka, która wniosła przełomowe osiągnięcia w dziedzinie języków programowania i obliczeń rozproszonych.
Sformułowała zasadę podstawienia.
- Wczesne lata i edukacja:
- Urodziła się jako Barbara Jane Huberman w Los Angeles, Kalifornia.
- Ukończyła studia matematyczne na University of California, Berkeley w 1961 roku.
- W 1968 roku zdobyła tytuł doktora nauk komputerowych na Stanford University, gdzie pracowała z Johnem McCarthy nad sztuczną inteligencją.
- Prace badawcze i osiągnięcia:
- Wprowadziła pojęcie abstrakcyjnych typów danych oraz związanej z nimi zasady abstrakcji danych.
- Sformułowała zasadę zastępowalności Liskov, która ma zastosowanie w programowaniu obiektowym, subtypach i dziedziczeniu.
- Pracowała nad projektem CLU, pierwszym językiem programowania wspierającym abstrakcję danych.
- Była pionierką w dziedzinie obiektowo-zorientowanych baz danych.
- Nagrody:
- W 2008 roku otrzymała Nagrodę Turinga, najwyższe wyróżnienie w informatyce.
- Jest jedną z pierwszych kobiet, które uzyskały doktorat z informatyki w Stanach Zjednoczonych.
Barbara Liskov jest obecnie profesorem na Massachusetts Institute of Technology i kontynuuje swoje badania w dziedzinie informatyki.
Więcej o niej na Wikipedii.
Radia Joy Perlman (1951-)
Radia Joy Perlman, urodzona 18 grudnia 1951 roku w Portsmouth, Wirginia, to amerykańska programistka komputerowa i inżynierka sieci.
Jej wkład w rozwój sieci i technologii, które umożliwiły powstanie dzisiejszego Internetu, jest ogromny.
Jest szczególnie znana z wynalezienia Protokołu Drzewa Rozpinającego (STP), który stanowi fundament działania mostów sieciowych.
To właśnie za to osiągnięcie nadano jej przydomek “Matki Internetu”.
Jednak jej innowacje nie ograniczają się tylko do STP. Radia Perlman miała ogromny wpływ na samoorganizację sieci oraz przesyłanie danych.
Współtworzyła również współczesne protokoły routingu oparte na stanach łączy, które są bardziej wydajne, skalowalne i łatwiejsze w zarządzaniu.
W sumie posiada ponad 100 opatentowanych wynalazków.
W 2019 roku została wybrana na członka National Academy of Engineering za wkład w protokoły routingu i mostkowanie w Internecie.
Jej najnowszym osiągnięciem jest protokół TRILL, który poprawia niektóre ograniczenia drzew rozpinających, umożliwiając optymalne wykorzystanie przepustowości Ethernetu.
Obecnie, w 2022 roku, jest członkiem zespołu w firmie Dell Technologies.
Annie Easley (1933-2011)
Annie Easley była wybitną amerykańską informatyczką, matematyczką i naukowcem, która wniosła znaczący wkład w rozwój technologii rakietowych i energetycznych.
Urodziła się 23 kwietnia 1933 roku w Birmingham, Alabama, a zmarła 25 czerwca 2011 roku w Cleveland, Ohio.
Życie i Edukacja
Annie Easley dorastała w Birmingham, gdzie jej matka zachęcała ją do zdobywania dobrego wykształcenia. Uczęszczała do Holy Family High School, a następnie studiowała farmację na Xavier University w Nowym Orleanie. W 1955 roku, po przeczytaniu artykułu o kobietach pracujących jako “komputery” dla National Advisory Committee for Aeronautics (NACA), złożyła podanie o pracę i została zatrudniona jako jedna z czterech Afroamerykanek na 2500 pracowników.
Kariera w NASA
Easley rozpoczęła swoją karierę jako “komputer ludzki”, wykonując obliczenia ręcznie dla naukowców. Gdy maszyny zaczęły zastępować ludzi, przekształciła się w programistkę komputerową, używając języków takich jak Fortran i SOAP. Pracowała nad wieloma projektami, w tym nad technologią rakietową Centaur, która wykorzystywała ciekły wodór i ciekły tlen do wynoszenia rakiet w kosmos.
Wkład w Naukę
Annie Easley była pionierką w dziedzinie nauk ścisłych, technologii, inżynierii i matematyki (STEM), szczególnie dla kobiet i mniejszości.
Jej praca obejmowała rozwój i testowanie kodu komputerowego oraz analizę danych dla różnych obszarów badawczych, w tym technologii alternatywnych źródeł energii i magazynowania energii.
Była również zaangażowana w programy edukacyjne i doradcze, promując równość szans zatrudnienia w NASA.
Dziedzictwo
Easley była inspiracją dla wielu osób, przełamując bariery dla kobiet i osób kolorowych w STEM.
Jej determinacja i zaangażowanie w edukację oraz równość szans pozostawiły trwały ślad w historii nauki i technologii.
Więcej o niej na Wikipedii.
Judith Love Cohen (1933 – 2016)
Judith Love Cohen była amerykańską inżynierką lotniczą i elektryczną.
Jej osiągnięcia w dziedzinie technologii kosmicznych są nieocenione:
- Minuteman Missile: Pracowała nad komputerem kierowania pocisku Minuteman.
- Apollo 13: Jej praca nad Systemem Sterowania Awaryjnego (AGS) pomogła uratować załogę Apollo 13 po eksplozji zbiornika tlenu.
- Hubble Space Telescope: Była zaangażowana w stworzenie stacji naziemnej dla teleskopu Hubble’a.
- Multimedia dla Dzieci: Po przejściu na emeryturę założyła firmę wydawniczą, publikując ponad 20 tytułów dla dzieci.
Judith Love Cohen która jednego dnia uratowała misję Apollo 13 oraz urodziła sławnego aktora i muzyka Jacka Blacka. Jest również matką komputerowego naukowca Neila Siegela.
Więcej o niej na Wikipedii (angielski).
Katherine Johnson (1918-2020)
Katherine Johnson była amerykańską matematyczką i obliczeniowcem, która pracowała dla NASA.
Jej osiągnięcia w dziedzinie obliczeń trajektorii lotów kosmicznych są nieocenione:
- Wczesne lata i edukacja:
- Urodziła się w White Sulphur Springs, Wirginia.
- W wieku 13 lat uczęszczała do szkoły średniej na kampusie historycznie czarnego West Virginia State College.
- Ukończyła studia matematyczne z najwyższymi honorami w 1937 roku.
- Praca w NASA:
- W 1953 roku dołączyła do sekcji obliczeniowej West Area Computing w Langley Laboratory NACA (późniejsze NASA).
- Analizowała dane z testów lotów i pracowała nad badaniem katastrofy lotniczej spowodowanej turbulencją za samolotem.
- W 1957 roku przyczyniła się do matematyki dokumentem “Notes on Space Technology”.
- Wpływ na wyścig kosmiczny:
- Obliczała trajektorie lotów kosmicznych Programu Mercury i Programu Apollo.
- Jej praca pomogła wysłać astronautów na Księżyc.
Katherine Johnson jest uznawana za jedną z najważniejszych postaci w historii kosmicznych osiągnięć.
Więcej o niej na Wikipedii.
Fei-Fei Li (1976-)
Fei-Fei Li jest wybitną naukowczynią w dziedzinie sztucznej inteligencji (AI), znaną przede wszystkim z jej wkładu w rozwój rozpoznawania obrazów i uczenia maszynowego.
Urodziła się 3 lipca 1976 roku w Pekinie, Chiny. W wieku 15 lat przeprowadziła się z matką do Stanów Zjednoczonych, gdzie ukończyła szkołę średnią w Parsippany, New Jersey.
Następnie studiowała fizykę na Princeton University, gdzie uzyskała tytuł licencjata z wyróżnieniem w 1999 roku.
Kontynuowała naukę na California Institute of Technology (Caltech), gdzie zdobyła doktorat z inżynierii elektrycznej w 2005 roku.
Kariera
Fei-Fei Li jest profesorem informatyki na Stanford University oraz współdyrektorem Stanford Human-Centered AI Institute.
W latach 2013-2018 była dyrektorem Stanford Artificial Intelligence Laboratory (SAIL).
Podczas swojej kariery akademickiej, Li była również wiceprezesem w Google i głównym naukowcem ds. AI/ML w Google Cloud.
ImageNet i Rozwój AI
Jednym z najważniejszych osiągnięć Fei-Fei Li jest stworzenie ImageNet, ogromnej bazy danych obrazów, która stała się fundamentem dla rozwoju nowoczesnych algorytmów rozpoznawania obrazów. ImageNet Challenge, konkurs oparty na tej bazie danych, znacząco przyczynił się do postępów w dziedzinie głębokiego uczenia (deep learning) i sztucznej inteligencji.
Wkład w Naukę i Społeczeństwo
Fei-Fei Li jest również założycielką AI4ALL, organizacji non-profit, która promuje różnorodność i inkluzję w edukacji AI.
Jej prace badawcze obejmują szeroki zakres tematów, w tym AI inspirowaną kognitywnie, uczenie maszynowe, głębokie uczenie, wizję komputerową oraz AI w opiece zdrowotnej.
Jest autorką ponad 300 artykułów naukowych i laureatką licznych nagród, w tym Intel Lifetime Achievements Innovation Award w 2023 roku.
Dziedzictwo
Fei-Fei Li jest uznawana za jedną z najbardziej wpływowych postaci w dziedzinie sztucznej inteligencji.
Jej prace nie tylko przyczyniły się do rozwoju technologii, ale także promowały etyczne i odpowiedzialne wykorzystanie AI oraz zwiększenie różnorodności w STEM.
Więcej o niej na Wikipedii.